Бадам жаңгагы балдарга да, чоңдорго да пайдалуу

Фарида Жумакадырова

Эгер күндө бир аз өлчөмдө бадам жаңгагын жеп отурса, адам күнүмдүк тамак рационун бир кыйла жакшырткан болоор эле. Бул балдарга да, чоң адамдарга да өтө пайдалуу.

«Бадам (Миндаль) – өсүмдүк белогу, маанилүү майлуу кычкылдары, Е витамини, магнийдин булагы», - деди Флорида университетинин доктору Алисса Бернс.

Муну анкытоо үчүн 14 жумалык изилдөө жүргүзүлдү. Анда бадам адам ден соолугун өзгөрткөнү байкалга. Ыктыярчылар тобуна (29 жуп ата-эне менен балдар) чоңдордун басымдуу бөлүгү 35ке чейинки адамдар катышкан. Ал эми балдар 3-6 жаштагы топко бөлүндү. Балдарга 14 грамм бадам майын, ата-энелерге - күн сайын 14 грамм бадам жаңгагы берилип турган.

Изилдөөдө рацион сапатын арттыруга жардам бергени аныкталган.

Аныктама:

Бадам, миндаль (Amyg-dalus) – роза гүлүнүн тукумуна кирген бакже болбосо бадал өсүмдүгү.

Бадамдын бийиктиги 6-10 м, формасы - пирамида сыяктууу келет.

Бадам жалбырагы

Жапайы түрү бадал сыяктуу өсөт, бутакчалары тикенектүү, тамырлары топуракка терең байланат. Бадам жемиши данектүү, салмагы 0,6 - 5,4 г. Жемиш таттуу же болбосо кычкыл болот.

Жемиши таттуу болгондорунун курамында 40 - 80 г май, 20 - 25 грамм белок, 5 грамм кант бар. Ал эми жемиштин ачуу сортторунда 2,5 грамм эфир майы (амигдолин) кездешет.

Бадам бактары 100 жылдай жашайт, 30-40 жыл жакшы жемиш берет. Жаңы отургузулгандан кийин 3-4 жылда мөмө байлап, жемишин бере баштайт.